یک استاد حقوق بینالملل گفت: نگاهی غربی بر اعلامیه جهانی حقوق بشر احاطه دارد و توجهی به نیازها و اشتراکات فرهنگی و اجتماعی مسلمانان نشده؛ لذا نیاز به سندی است که نقایص اعلامیه جهانی حقوق بشر را مرتفع کند.
برنامه "گفتوگوی سیاسی" با موضوع («حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی» و بررسی حقوق بشر اسلامی و جایگاه آن) با ارتباط تلفنی با دکتر کارن روحانی، استاد حقوق بینالملل روانه آنتن شبکه رادیوگفتوگو شد.
کارن روحانی در مصاحبه با رادیوگفتوگو بیان کرد: حقوق بشر اسلامی در برابر حقوق بشر غربی نیست، بلکه در کنار آن قرار دارد. به هر حال وقتی از حقوق بشر صحبت میکنیم منظور آن اسناد حقوق بشری است که به اعلامیه جهانی حقوق بشر وصل شده و فی نفسه تعهداتی را به بار میآورد که به نوعی درصد هستند حقوق بشر را در ابعاد جهانی پیاده کنند. اما نگاهی که کشورهای اسلامی به موضوع دارند، بر این است که این اسناد و این حقوق نگاهی است با محوریت غرب.
وی افزود: عمده کشورهایی که اعلامیه جهانی حقوق بشر را تدوین کردند و در صدد ایجاد آن برآمدند، کشورهای اروپایی بودند و مدعی هستند اعلامیه حقوق بشری که نوشتند، محتوای آن در بردارنده نگاه به تمام انسانهای جهان است. اما مسلمانان و کشورهای اسلامی معتقدند فرهنگ، مذهب، رسوم و آئین و دین آنها در اسناد اعلامیه حقوق بشر جهانی دیده نشده است. اگرچه غربیها مدعی هستند که اعلامیه حقوق بشر در برگیرنده یک نگاه جهانی به تمام انسانهاست، اما در واقع نگاه اعلامیه بیشتر نگاه غربی و اروپایی است.
استاد حقوق بین الملل ادامه داد: نگاهی غربی بر اعلامیه جهانی حقوق بشر احاطه دارد و در آن توجهی به نیازها و اشتراکات فرهنگی و اجتماعی مسلمانان یا آنچه که در شریعت مقدس آمده، نشده است؛ نگاهی که دین اسلام به بشر دارد، نگاهی جهانی است و کرامت انسانی را شایسته همه ابناء بشر میداند. لذا آنچه در شریعت مقدس ما آمده، باید در اسناد جهانی حقوق بشر لحاظ میشد، اما چون این مهم انجام نشد، لذا نیاز به سندی است که در بردارنده خواستهها، نیازها و ضروریات مشترک میان مسلمانان باشد و به نوعی بتواند نقایص اعلامیه جهانی حقوق بشر را مرتفع کند.
کارن روحانی گفت: به همین دلیل ضرورت تدوین چنین اعلامیه حقوق بشر اسلامی احساس شد و چنین اعلامیهای را تدوین کردند. اگرچه هر دو اعلامیه با هم اشتراکاتی دارند؛ مانند حق حیات، آنچه که در اعلامیه حقوق بشر جهانی آمده، در اعلامیه حقوق بشر اسلامی نیز جای دارد؛ یعنی فرقی ندارد و حق حیات برای همه ابناء بشر است. همچنین حق آزادی بیان، حق دارا بودن مسکن یا احترام به حقوق انسانی. حق و حقوق مشترک میان هر دو اعلامیه است و در این مسائل تفاوتی با هم ندارند. اما آنچه تفاوت دارد، در شریعت مقدس و در نگاه اسلام به طور خاص برای بشر دیده شده و میتواند متفاوت باشد برای مثال درباره حقوق کودک، نگاهی که اسلام به کودک دارد، در واقع با نگاهی که کنوانسیون حقوق کودک در اعلامیه حقوق بشر دارد، با یکدیگر متفاوت است.
وی در مصاحبه با رادیوگفتوگو افزود: به همین دلیل وقتی خواستیم به کنوانسیون حقوق کودک بپیوندیم، شرط گذاشتیم آنچه که با شریعت ما مغایر باشد، آنرا نمیپذیریم. اگرچه سند را میپذیریم، اما آنجایی که با شریعت ما تعارض پیدا کند در آن موارد برای خودمان حق تحفظ قائل شدیم. اما زمانی که بحث حقوق بشر اسلامی مطرح شد، شاید کشورهای تعیینکننده معاهدات منشور حقوق بشر غربی خیلی پذیرای این امر نبودند و به شدت در برابر آن موضع میگرفتند. اما امروز شاهد هستیم، پذیرا شدند، یعنی پذیرفتند که این نگاه به حقوق بشر هم باشد، نگاهی که بر اساس تعامل است. همانطور که آنها پافشاری بر حقوق بشر جهانی دارند، کمکم باید خواستهها و نیازهای کشورهای اسلامی که برابر است یا تعارض با شریعت و اصولشان ندارند باید آنرا بپذیرند.